Dzisiaj temat telewizji. Opowiem o tym dlaczego warto przestać oglądać telewizję i o tym jak to zrobić.

Spokój w chaosie

Dzisiaj będę mówiła głównie o telewizji, ale tak naprawdę gdzieś z tyłu głowy będę miała na myśli o wiele więcej. Co prawda dla mnie telewizja jest jakimś symbolem początku ery naszego zrośnięcia się z ekranami, przeładowania informacjami, przytłoczenia i rozproszenia, ale to nie kończy się na telewizji. Mamy nieograniczony dostęp do różnych treści, inna sprawa ile jesteśmy w stanie tak naprawdę wchłonąć i czy naprawdę warto te treści chłonąć. Mamy telewizję, komputery, tablety, telefony a w nich wszystko – Internet, Netflixa, Instagrama, Facebooka, Youtube’a, filmy na kliknięcie, seriale, które mają dziesiątki odcinków. Właściwie można nic nie robić tylko oglądać, scrollować i przeglądać przez cały dzień. I to jest jednocześnie błogosławieństwo, bo mamy dostęp do wszystkiego i przekleństwo, bo mamy dostęp do wszystkiego. I o ile wygodny jest dostęp do tego wszystkiego i dobrze, że on jest to mam wrażenie, że nie korzystamy z tego mądrze do takiego stopnia, że to zaczęło nas przerastać i wymknęło się spod kontroli. Wiele osób ma poczucie przeładowania, przytłoczenia, ciągle towarzyszy im niepokój, jakieś zmartwienia, coraz więcej ludzi szuka spokoju wewnętrznego, chce znaleźć czas, balans, odpoczynek. Z drugiej strony, ciągle szturcha się różnymi bodźcami z zewnątrz żeby chociaż na chwilę oderwać się od tego niepokoju nie zdając sobie sprawy, że to tylko przynosi więcej niepokoju. Myślę, że zaczynamy coraz bardziej świadomie podchodzić do diety, do dbania o ciało, ale ciągle zaniedbujemy w tym wszystkim znaczenie tego, co konsumujemy na poziomie umysłu a to jest tak samo ważne jak w przypadku ciała. Wszystko w środku aż kipi od informacji, od neurotycznego zmieniania kanałów, przeglądania stron z wiadomościami, przeglądania Facebooka, Instagrama, od kolejnych odcinków serialu, od kolejnego filmu nie ma tu spokoju ani wytchnienia. Dla Twojego umysłu to jest trochę tak jak byś jeździł bez przerwy 100 na godzinę na drugim biegu.

Moje marzenie

Ale czemu akurat dzisiaj chcę o tym mówić? Szczerze mówiąc dlatego, że przypomniało mi się moje dawne marzenie i patrząc na nie dzisiaj trochę się uśmiecham, bo cieszę się, że się nie spełniło. Kiedyś moim marzeniem było zostanie dziennikarzem, dziennikarką, to jest moje pierwsze wykształcenie. I przypominam sobie jak bardzo mi na tym zależało, jak sobie wyobrażałam jak to będzie kiedy już będę tą dziennikarką. Czytałam wszystkie możliwe dzienniki, tygodniki, oglądałam wszystkie serwisy informacyjne jeden po drugim, czytałam informacje agencji prasowych, uczyłam się o relacjach pomiędzy różnymi krajami, interesowała mnie polityka, gospodarka, układy międzynarodowe, naprawdę chciałam być dziennikarzem i chciałam nauczyć się tego jak należy. Chciałam mieć wiedzę i warsztat. Miałam taką wizję, że będę pisała o ważnych sprawach, o wydarzeniach, które coś znaczą dla ludzi. Miałam nadzieję na to, że będę mogła trochę wyjaśniać to jak działa świat, wpływać na niego swoimi materiałami, bo zależało mi na tym żeby opowiadać o świecie w głęboki sposób, docierać do przyczyn zjawisk, rozumieć więcej.  I pamiętam ten czas kiedy moje podejście zaczęło się zmieniać. Czytając te wszystkie gazety, słuchając programów publicystycznych, wiadomości, dotarło do mnie, że to wszystko nie daje żadnego głębokiego zrozumienia. Standardowa formuła przygotowywania informacji do publikacji czyli odpowiedzi na podstawowe pytania – Kto? Co? Gdzie? Kiedy i jak? Dlaczego i z jakim skutkiem? Zaniedbuje najważniejsze dla mnie pytanie – dlaczego? Skupia się za to na tym kto coś zrobił, co to było i jaki jest tego skutek, oczywiście dla mediów im gorszy tym lepszy. To nie dociera do sedna, to ledwo ślizga się po powierzchni. Czyli nie ma w tym tego na czym najbardziej mi zależało, nie ma docierania do sedna, prawdziwego zrozumienia dlaczego stało się to co się stało, bo tylko głęboka odpowiedź na to pytanie daje szansę na jakąś zmianę, na zaadresowanie przyczyn. A zwykle zamiast głębokiej odpowiedzi na to pytanie pojawia się w mediach najprostsza z możliwych odpowiedzi albo zestaw stereotypów. Reportaże są jakąś nadzieją tutaj, ale to też daje tylko iluzję zrozumienia świata. Poza tym zdałam sobie sprawę, że wszystkie te informacje nie mają dla mnie żadnego głębszego znaczenia a skoro nie mają go dla mnie to dlaczego miałyby mieć znaczenie dla przeciętnej osoby, która żyje swoim życiem. Bo jakie człowiek ma korzyści z informacji w stylu – ktoś zabił kogoś i zabrał mu 20 zł? Żadnych korzyści z tego nie ma, wręcz odwrotnie sporo się traci słuchając czegoś takiego, ale o tym zaraz powiem. Jeżeli ktoś jest zainteresowany w ogóle tematem mediów to polecam dwa filmy, każdy pokazują część prawdy o mediach – pierwszy to ‘Spotlight’ i drugi to ‘Wolny strzelec’.

Od czasu kiedy dotarło do mnie to co dotarło, przestałam kompletnie czytać gazety, bardzo rzadko można mnie spotkać w mediach społecznościowych i teraz już nie oglądam telewizji w ogóle i co chyba widać nie jestem dziennikarzem. Ale to moje doświadczenie. Jakie są bardziej obiektywne powody dla których warto zniknąć dla świata mediów?

Dlaczego warto przestać oglądać TV

Zacznę od najprostszych powodów a na końcu powiem o jednej rzeczy, która moim zdaniem, jeżeli jesteś osobą której zależy na rozwoju i na głębokim zrozumieniu siebie i świata, jest najważniejszym powodem dla którego lepiej trzymać się od mediów z daleka. Pierwszy powód i najbardziej oczywisty to…

• Czas. Może jesteś jedną z tych osób, które ciągle powtarzają, że nie mają na coś czasu. Nie masz czasu iść na siłownię, zająć się pisaniem swojej powieści, swoim biznesem poza pracą, swoją pasją, przygotowywaniem zdrowego jedzenia, sprzątaniem, nie masz czasu na spotkanie z rodziną, ze znajomymi, na wyjście na spacer, przejechanie się na rowerze…Wstaw dowolne. Nikt nie ma czasu, ale…przeciętny Polak w pierwszej połowie 2018 r. Spędzał przed telewizorem każdego dnia średnio 263 minuty czyli 4 godziny i 23 minuty*, tygodniowo to daje ponad 30 godzin. To tylko sama telewizja, bez seriali na komputerze i wpatrywania się w telefon. 30 godzin zainwestowanych w coś, co niczego nie zmienia w Twoim życiu, co nie przyniesie Ci żadnych korzyści. Twoje życie się nie poprawi dzięki temu, nic się nie zmieni, same straty, zero realnych korzyści. Bo jaką korzyść przyniesie Ci inwestowanie swojego czasu w oglądanie dramatów albo życia innych? Może lubisz słuchać o tym, co robią celebryci i skupiasz się na ich życiu, na tym, że ktoś sobie zrobił nową twarz, nowe usta, nowy tyłek, ktoś się rozwiódł albo ktoś ma nowego partnera. Może oglądasz ciągle seriale, które pokazują czyjeś życie zamiast zająć się swoim życiem, które w tym samym czasie cichutko przechodzi obok Ciebie. Pewnie wygodniej jest nie skupiać się na własnym życiu pełnym wyzwań, ale te wyzwania nie znikną magicznie, będą się kumulować a Ty jeszcze chętniej będziesz od nich uciekał w kolejny serial. W ten sposób oglądając życie innych ludzi zaniedbujesz swoje.

• Kolejny powód żeby nie oglądać telewizji, zniknąć z mediów społecznościowych, wyłączyć serial – jest taki, że to uzależnia. Kiedy będziesz chciał przestać poczujesz o czym mówię. Co tu uzależnia? Myślę, że oprócz tego, że masz nawyk włączania telewizji czy serialu są tu dwie rzeczy i obie te rzeczy są związane z emocjami. Z jednej strony film, serial, program dają Ci chwilową ulgę, ucieczkę od dyskomfortu zajmowania się swoim życiem, które pewnie jest trudniejsze niż to żeby zasiąść na kanapie. Z drugiej strony uzależnia też strach i tutaj serwisy informacyjne są niezawodne, ale o tym jeszcze opowiem. Seriale są tak zrobione żebyś nie skończył na pierwszym odcinku tylko żebyś obejrzał od razu cały sezon a przynajmniej kilka odcinków, każdy to wie i prawie każdy temu ulega.

• I tu wkracza kolejny powód do tego żeby telewizja zniknęła z Twojego życia. Telewizja sprawia, że robisz się leniwy. Łatwiej siedzieć i coś oglądać niż coś robić, ale to nie jest darmowa przyjemność i poczujesz to na własnej skórze. Oprócz konsekwencji długofalowych, kiedy przesiedzisz przed telewizorem cały dzień to jak myślisz jak będziesz się czuł pod koniec tego dnia? Pewnie będziesz śpiący, wyprany z energii, może będziesz miał poczucie zmarnowanego dnia, którego już nikt Ci nie zwróci, może pojawi się poczucie pustki. Najgorsze jest to, że to zamienia się w nawyk. Z czasem coraz trudniej zabrać się za zrobienie czegoś. Łatwiej zrezygnować z wyjścia na spacer, na bieganie, na siłownię. Czyli mniej rzeczy robisz w rzeczywistości, masz mniej ruchu w dodatku jak coś oglądasz to nieświadomie sięgasz po coś do jedzenia. Łatwiej przytyć i trudniej się ruszyć a to na pewno odbije się na zdrowiu.

• Kolejny powód żeby przestać oglądać telewizję to to, że telewizja zamienia Cię w biernego odbiorcę, nie jesteś twórcą w swoim życiu. To się łączy z lenistwem, bo tworzenie wymaga wysiłku i kreatywności, ale po siedzeniu cały dzień przed telewizorem zamiast trybu tworzenia jesteś raczej w trybie zombie. A przecież tworzenie w życiu czegoś ważnego daje ogromną satysfakcję. Dla kontrastu wyobraź sobie jak będziesz się czuł jeżeli zamiast całego dnia przed telewizorem np. napiszesz dzisiaj dwie strony powieści, dwa wiersze, zrobisz stół z pięknego drewna, pochodzisz po mieście i zrobisz zdjęcia, bo to akurat lubisz albo popracujesz nad rozwojem swojej firmy. Jak będziesz się czuł po takim dniu? W tych odczuciach jest taka różnica jak pomiędzy wegetacją a życiem.

• Poza tym telewizja jest niczym innym jak narzędziem propagandy i programowania. Programy, wiadomości, reklamy mówią Ci co masz nosić, co masz jeść, pić, jak się ubierać, jak się zachowywać, mówią Ci co jest ważne i cenne przynajmniej z ich perspektywy. Najgorsze z tego wszystkiego są dla mnie wiadomości. To jest najgorsze, co możesz oglądać w telewizji albo czytać w Internecie. W ogóle myślę, że wiadomości powinny zmienić nazwę na złe wiadomości. Nie jest tak jak było kiedyś, że w telewizji można było zobaczyć lokalne informacje o tym, co się dzieje w Twojej okolicy. Teraz to jest biznes. A co sprzedaje się najlepiej? STRACH. Większość informacji jakie zobaczysz w serwisach informacyjnych to są rzeczy negatywne, szokujące, przerażające. Ale to strach sprawia, że wracasz po więcej. Kiedy oglądasz serwis informacyjny z tymi wszystkimi tragediami, wybuchami, zamachami, katastrofami i morderstwami masz poczucie, że jest tego bardzo dużo. Media potęgują to wrażenie, ale to jest tylko wrażenie. Media sprawiają, że te tragiczne wydarzenia wydają się częstsze niż są rzeczywiście. To, co oglądasz jest zlepkiem informacji o nieszczęściach z połowy albo i z całego świata. To tworzy wypaczony obraz świata jako tego niebezpiecznego i pełnego zagrożeń miejsca w którym są źli ludzie, którzy zabijają bez przerwy i hurtowo. Rzeczywistość jest taka, że większość ludzi chce żyć dobrze, chce dobrze wychować swoje dzieci i chce żeby świat był lepszy i bezpieczniejszy. Ale serwisy informacyjne chcą Cię wystraszyć. Dlaczego? Bo skoro ten świat jest taki niebezpieczny to trzeba się jakoś chronić. A żeby się chronić to trzeba wiedzieć, co się dzieje, trzeba być zorientowanym czyli oglądać więcej wiadomości. Bo, co jeżeli nie będziesz wiedział, co może się stać i to się stanie? Oczywiście to jest bzdura, wcale nie potrzebujesz tego wiedzieć. Może to zabrzmi brutalnie, ale po co Ci informacja o tym, że w wybuchu w jakimś mieście na drugim końcu świata zginęło 70 osób? Jasne to jest przykre, ale jaki masz na to wpływ? Jak to Ci pomaga w życiu? Taka informacja. Jak się ochronisz wiedząc, że był ten wybuch na drugim końcu świata? Nie ochronisz się, to Cię nie dotyczy. A to co Cię dotyczy i tak pewnie powiedzą Ci znajomi. Nie potrzebujesz do tego mediów i tego całego bagażu, który za sobą ciągną. I tak 99% informacji, Cię nie dotyczy a nawet jak Cię coś dotyczy to i tak niewiele z tym możesz zrobić. Czyli to jest połączenie poczucia zagrożenia z bezsilnością. Ciężko o spokój wewnętrzny w takich warunkach. Poza tym sposób formułowania informacji w serwisach informacyjnych jest bardzo wykluczający i dzielący. Media tworzą podziały niby informując. Zauważ, że zawsze kiedy jest podawana jakaś informacja to odpowiedź na pytanie – kto? zawiera zawsze jakiś element, który podkreśla różnicę – dwóch Polaków za granicą zrobiło coś tam, ktoś takiego czy innego wyznania zrobił coś tam. To może wzbudzać niechęć albo nawet nienawiść jednej grupy do drugiej i pogłębia i tak już podzielony świat, który dalej nie dostrzega, że jest całością. Wracając jeszcze na chwilę do Ciebie. Zdarza Ci się martwić pozornie zupełnie bez powodu? I czy na pewno bez powodu? Po obejrzeniu tych wszystkich negatywnych informacji masz dużo więcej rzeczy o które teraz możesz się martwić. Może myślisz sobie, że to dobrze znać zagrożenia, ale tak naprawdę chodzi tylko o Twoje emocje, im bardziej ekstremalne tym reklamy łatwiej wnikają do podświadomości.

• Kolejny powód do tego żeby zerwać z telewizją jest taki, że za mediami stoją ich właściciele. Zawsze w tle jest jakaś ukryta agenda. Są całe grupy medialne, które skupiają większość głównych mediów. Np. jedna firma jest właścicielem 10 kanałów, które zdarza Ci się oglądać, one różnią się nazwą, ale to niewiele zmienia, bo właściciel jest ten sam. Media kształtują przekaz według czyichś poglądów, czyjejś strategii, która istnieje po to żeby maksymalizować zyski. Wystarczy zobaczyć na czym skupiają się dane media, jakie informacje podkreślają, jakie pomijają i jakie programy tworzą a raczej jakie formaty programów kupują żeby mieć czarno na białym cele i poglądy właściciela, który tym steruje.

•  Poza tym telewizja zabiera Ci z czasem umiejętność krytycznego myślenia i w ogóle samodzielnego myślenia. Przez to, że wprowadza Cię w tryb leniwy, w tryb zombie i przez powtarzanie tych samych rzeczy a to powoduje, że powoli przestajesz kwestionować to czego słuchasz. To działa na podświadomość. Nawet nie wiesz kiedy podłapujesz jakieś poglądy, opinie a potem powtarzasz je jak swoje. Przestajesz myśleć za siebie, to jest bardzo groźne. Na tyle groźne, że na pewno zrobię film o umiejętności krytycznego myślenia niedługo, bo dla mnie w tych czasach to jest krytyczna umiejętność.  Trzeba się zastanawiać nad tym skąd wiesz to co wiesz i to weryfikować.

• Poza tym telewizja i media społecznościowe wpływają na Twoją samoocenę. Pomyśl o tym jak wyglądają ludzie w reklamach, ludzie na zdjęciach na Instagramie. Większość wygląda prawie idealnie. Jak wypadasz w takim porównaniu? Pewnie słabo jak każdy i to Cię jakoś dotyka może psuje nastrój, może napędza dążenie do perfekcji za wszelką cenę. Ale nie bierzesz pod uwagę tego, że ludzie z telewizji zanim stali się idealni nałożyli na siebie pięć warstw pudru i po drodze obejrzało i pięciu stylistów wzdłuż i wszerz. A idealne zdjęcie Twojego znajomego to to, które najlepiej wyszło a narobił ich 50. To jest jedno wielkie kłamstwo, ale ciężko nie uwierzyć własnym oczom prawda? Telewizja kłamie i nie tylko ona.

Najważniejszy powód

Mogłabym o tym opowiadać parę godzin. To wszystko niesie ze sobą duże koszty dla Twojego życia w całości i dla jego jakości i pewnie znalazłabym jeszcze setki powodów żeby przestać oglądać telewizję, ale myślę, że dla osoby, której zależy na samorealizacji istnieje nawet ważniejszy powód niż te wszystkie, które wymieniłam. W jednym z poprzednich filmów mówiłam o nawykach, które pomagają w rozwoju świadomości. Nic z tego nie będzie jeżeli będziesz oglądał telewizję i wiadomości. Dlaczego? Pomyśl co się z Tobą dzieje kiedy słyszysz w telewizji, że jakiś kierowca po paru piwach wjechał w grupkę dzieci albo kiedy słyszysz, że ktoś kogoś brutalnie zamordował. Co się w Tobie budzi? Właśnie wtedy kompletnie ślepniesz, gubisz świadomość, ego rządzi. Bardzo łatwo dać się ponieść, wciągnąć w grę – oko za oko, powinni mu zrobić to samo, co on zrobił im itd. Bardzo łatwo dać się ponieść w nienawiść w kompletne szaleństwo. Żadne media nie odpowiedzą Ci na pytanie – kim naprawdę jesteś? Twój brak świadomości, takie reakcje są w ich interesie. Media są zainteresowane tym żebyś nie poznał prawdy, bo kiedy ją poznajesz przestaniesz być częścią machiny. To nie służy ich interesom, ale służy Tobie. Media nie są zainteresowane Twoją niezależnością ani autentyzmem, wręcz przeciwnie próbują wszystkich wcisnąć w ten sam schemat, nakłonić do określonego działania, myślenia. Nie ma mowy o krytycznym myśleniu, nie ma mowy o kreatywności, nie ma mowy o zaangażowaniu w pracę nad swoim życiem w takich warunkach. Prawda jest taka, że jeżeli oglądasz dużo telewizji, dużo czasu bez sensu spędzasz przeglądając różne strony w Internecie, ciągle jesteś dostępny w mediach społecznościowych – to jest sygnał, że nie ma w Twoim życiu czegoś ważnego dla Ciebie na czym skupienie się byłoby ważniejsze niż to wszystko. I jeżeli nie masz czegoś takiego to sposobem na to żeby Twoje życie stało się lepsze nie jest włączanie serialu po to żeby zapomnieć o braku celu czy kierunku tylko odkrywanie go. Bo kiedy masz coś ważnego dla siebie w życiu nad czym pracujesz, czego się uczysz, co Cię pochłania to nie masz czasu na siedzenie przed telewizorem. Szkoda Ci na to czasu.

Jak przestać oglądać TV

Po prostu przestań, to nie jest takie trudne, ale w związku z tym, że telewizja i media uzależniają doświadczysz objawów odstawienia. Nie będzie możliwości znieczulenia się. Uciekanie od siebie w rozrywkę, w filmy, seriale, uciekanie od dyskomfortu nie pomaga Twojemu rozwojowi. Bycie z tym dyskomfortem już tak. Dlatego najlepiej w ogóle nie oglądać telewizji, seriali, nawet filmów przynajmniej przez jakiś dłuższy czas. Kilka miesięcy, rok. Znacznie ograniczyć kontakt z mediami społecznościowymi i obserwować jak Twoje życie się zmienia. Skup się na tym, co jest dla Ciebie ważne to chyba najlepszy sposób żeby przestać oglądać telewizję, ale jeżeli jeszcze nie masz niczego ważnego dla siebie to brak telewizji pomoże Ci to znaleźć, nie będzie ucieczki wtedy. Zastąp telewizję czymś ważnym dla siebie. Odzyskasz swój czas, swoje życie. Nagle będziesz mógł swobodnie iść na siłownię czy poczytać książkę. Nagle będziesz się mógł wyspać, będziesz pełny energii, będzie Ci łatwiej być kreatywnym, spokojnym i zadowolonym z życia. Stań się twórcą a nie zjadaczem bezużytecznych informacji. Zamiast oglądać czyjąś wizję, stwórz swoją. Stwórz swój program na życie. Patrz ze swojej perspektywy, myśl po swojemu. Kiedy tego posmakujesz już nic nie będzie takie samo, życie zyska na realności, prawdziwości. Będziesz myślał coraz jaśniej, łatwiej będzie Ci się wsłuchać w siebie. Kiedy już minie jakiś czas zawsze możesz sobie pozwolić na to żeby czasem coś obejrzeć, czasem wejść na Facebooka, ale myślę, że po takim czasie bez mediów jak włączysz wiadomości to długo nie wytrzymasz. I to dobrze, bo to Ci nie służy.

*Źródło danych: Wavemaker – Czas oglądania TV na rynkach CEE

MAGDA ADAMCZYK