Dzisiaj temat narzekania. Opowiem o tym czym tak naprawdę jest narzekanie, co może oznaczać, o tym dlaczego nigdy nie pomoże Ci w zmianie czegokolwiek ani w osiągnięciu celu chyba, że odpowiednio je wykorzystasz zanim pozbędziesz się nawyku narzekania i o tym jak możesz poradzić sobie z narzekaniem i przesunąć się bardziej w stronę pozytywnego podejścia do swojego życia.

Czym jest narzekanie?

Na jaki obszar w swoim życiu narzekasz najbardziej? Na co konkretnie w tym obszarze narzekasz najbardziej? Chodzi o Twoją pracę, sytuację finansową, partnera, szefa, zdrowie? Co to takiego? Zidentyfikuj ten obszar i wskaż konkretnie na co w nim narzekasz najmocniej, co Ci się w nim nie podoba najbardziej. Bo Twoje narzekanie jest jednym z najważniejszych powodów dla których właśnie w tym obszarze nic nie zmienia się na lepsze. Zanim skończy się ten film będziesz wiedział dlaczego tak jest i dlaczego to właśnie narzekanie może powodować, że utknąłeś i jak to zmienić.

Kiedy narzekasz? Narzekasz kiedy wyrażasz swoje niezadowolenie, dyskomfort albo antypatię, czyli mówisz o kimś albo o czymś negatywnie i mówisz to komuś kto nie jest w stanie pomóc Ci w żaden sposób, nie może nic zrobić z tym o czym mu opowiadasz w dodatku Ty też wcale nie chcesz nic zrobić z tym na co narzekasz. Czyli lamentujesz i nic nie robisz i tak w kółko. Ta pętla narzekania dla niektórych ludzi jest miejscem w którym żyją na stałe. Pewnie znasz przynajmniej jedną osobę, która potrafi znaleźć problem w każdym rozwiązaniu, które jej ktoś oferuje i zawsze jej się coś nie podoba. Nigdy nie jest dobrze, wiecznie coś strasznego się dzieje. Może nawet próbowałeś zaproponować takiej osobie swoją pomoc albo jakieś rozwiązanie i nic z tego nie wyszło. Nie wyszło, bo to nie jest coś czego ten narzekający człowiek chce. Dlatego, że narzekanie to nie jest wbrew pozorom przygotowywanie się albo zapowiedź jakiegoś działania, przeważnie jest odwrotnie. Czasem narzekanie może być taką zapowiedzią jeżeli ktoś kto narzeka zrozumie, co tak naprawdę sobie robi i co się dzieje kiedy narzeka i postanowi rzeczywiście coś z tym zrobić, ale w większości przypadków z powodu natury narzekania ta osoba tylko wzmacnia i usprawiedliwia swoją bierność narzekając i wcale nie chodzi jej o żadne rozwiązanie.

Narzekanie jest bardzo defensywne, nie ofensywne nie skłania do działania jest pasywne nie aktywne. Poza tym jest wygodne, dlatego, że mimo, że nic nie rozwiązuje ani do niczego nie prowadzi ponarzekanie sobie nie niesie ze sobą żadnego ryzyka, bo nie jest w żaden sposób połączone z działaniem. Większość ludzi, którzy narzekają ciągle mówią, ale nic nie robią, tkwią w tym trybie defensywnym, pasywnym, ale bezpiecznym. Bo narzekanie jest w danej chwili komfortowe, narzekając i nic nie robiąc nie ponosi się żadnego ryzyka. Jak nie podejmujesz działania to wydaje Ci się, że nie ma ryzyka porażki, nie ma odpowiedzialności, ale to jest złudzenie. Po prostu w jakimś momencie obudzisz się z kiepskimi rezultatami, bo bierność raczej nie prowadzi do spektakularnych rezultatów i zmian na lepsze a narzekanie wzmacnia bierność. Czyli czekasz pasywnie na to co się stanie, jakbyś stał obok swojego życia a nie brał w nim udziału. Cokolwiek się stanie to się stanie w najgorszym wypadku będziesz miał jeszcze jeden powód do narzekań jak coś pójdzie nie tak, ale zawsze przecież możesz to zrzucić na okoliczności zewnętrzne, co ktoś kto narzeka robi regularnie.

Negatywna rzeczywistość

Narzekanie wygląda niewinnie, ale to jest dużo poważniejsza sprawa niż Ci się wydaje. To nie jest tylko gadanie, to jest odbicie Twojego sposobu w jaki interpretujesz wydarzenia w swoim życiu, ma wpływ na Twoją moc sprawczą a raczej na jej brak, tworzy Twoją rzeczywistość. Możesz ją tworzyć w sposób pozytywny albo negatywny. Chyba nie muszę mówić, że narzekanie jest po negatywnej stronie tego spektrum i będzie wzmacniało Twoją negatywną rzeczywistość, ale nie jesteś bezsilny, wybór należy tutaj do Ciebie. Skąd to wiem? Bo są ludzie, którzy wiele przeżyli w życiu, żyją w koszmarnych warunkach, ale nigdy nie narzekają i są też tacy ludzie którzy żyją w niezłych warunkach, maja względnie spokojne, dobre życie, ale potrafią narzekać dosłownie na wszystko, co dzieje się w ich życiu albo na wszystko co mają, w oczekiwaniu na coś lepszego. Sposób w jaki te dwie osoby interpretują rzeczywistość i o niej myślą jest zupełnie różny i przez to żyją w zupełnie innej rzeczywistości a różni je tylko to jakie znaczenie nadają temu, co się dzieje i co z tym robią albo czego nie robią.

Interpretacja i narzekanie

To brzmi prosto i wydaje się oczywiste, ale co wspólnego ma ta interpretacja z częstymi powodami do narzekania? Kiedy interpretujesz jakieś wydarzenie jako problematyczne, ta sytuacja może być drobna albo poważna to nie ma znaczenia, narzekanie może stać się techniką unikania. To może być unikanie konieczności zrobienia czegoś z daną sytuacją czyli unikanie dyskomfortu emocjonalnego stanięcia z tą trudną sytuacją twarzą w twarz. Narzekanie wtedy pozwala odciąć się i chwilowo uniknąć tego dyskomfortu. To oczywiście nie zmienia samej sytuacji, jest udawaniem, że problemu nie ma, ale na chwilę przynosi ulgę. Narzekanie może być też Twoim sposobem na wyrażenie niezaspokojonych potrzeb. Czyli po prostu stwierdzasz, że nie masz tego czego potrzebujesz dlatego narzekasz na to co masz albo na to, że nie masz tego czego chcesz. Przykład – kiedy pracujesz w pracy, która delikatnie mówiąc nie jest Twoją pracą marzeń i ciągle narzekasz, że szef jest ograniczony, praca odmóżdżająca, mało kreatywna, koledzy leniwi i wszystko musisz robić sam, jak myślisz jaka potrzeba kryje się za tym narzekaniem? Może po prostu powinieneś zmienić pracę na bardziej kreatywną w której szef rozumie co robi a koledzy robią cokolwiek. To się wydaje logiczne, ale nie dla osoby, która lubi narzekać, bo narzekanie odbiera nadzieję na coś lepszego, ale pod koniec tego filmu powiem dlaczego narzekanie może być też źródłem nadziei. Narzekamy też kiedy czujemy się rozczarowani ludźmi włączając w to nas samych i sytuacjami, które ciężko nam zaakceptować, chodzi o coś co nam się po prostu nie podoba. To jak zinterpretujesz daną sytuację, podejdziesz do niej i to jak najczęściej na nią odpowiadasz mentalnie wpłynie na to jak zareagujesz w rzeczywistości a możesz zareagować konstruktywnie albo destruktywnie. Konstruktywnie czyli stanąć z sytuacją twarzą w twarz, podjąć działanie poszukać nowej pracy albo komunikować się z ludźmi nie z poziomu frustracji, ale z poziomu próby dogadania się, wyrażenia swojej potrzeby współpracy bez agresji czy pasywnej agresji zwyczajnie wyrażając swoje potrzeby jak dorosły człowiek, wprost bezpośrednio, ale spokojnie. Możesz też zareagować destruktywnie – możesz pielęgnować w sobie niechęć nic nie robiąc i narzekając na wszystko. To, co się stanie zależy od Twojego schematu reagowania. Jak to się ma do narzekania? Co takiego złego jest w narzekaniu i dlaczego lepiej tego nie robić?

Negatywny cykl

Jest sporo powodów, ale myślę, że największy problem z narzekaniem polega na tym, że narzekanie powoduje skupienie się tylko na negatywnych rzeczach. To buduje negatywny cykl, który trudno przerwać. Nasza uwaga ma moc twórczą. To na czym się skupiasz to tworzysz i wzmacniasz. Czyli jeżeli ciągle pływasz w negatywnym narzekaniu zgadnij gdzie Twoja energia powędruje i co się stanie z czasem? Twój mózg uwielbia schematy i ciągle nad nimi pracuje, ale to od Ciebie zależy jaki schemat powstanie – cokolwiek powtarzasz włączając w to negatywne myślenie będzie się stawało  Twoim schematem reagowania, coraz mocniejszym i mocniejszym, Twój mózg będzie coraz lepszy w narzekaniu i wynajdywaniu powodów do narzekania, bo to będzie dla niego znajome i to będzie Twoja pierwsza reakcja na okoliczności, nawykowa reakcja czyli automatyczna reakcja. Jak to się dzieje? Najpierw coś myślisz – nie jestem zadowolony z mojej pracy, szefa, kolegów w ten sposób pielęgnujesz, generujesz i wzmacniasz w sobie uczucie niechęci, które powoduje, że w określony niechętny sposób komunikujesz się z ludźmi, włączając w to narzekanie, to generuje określony styl zachowania. Myślę, że wszyscy wiemy jak to jest kiedy wchodzimy na przykład do sklepu i osoba która w nim pracuje zachowuje się tak jakbyśmy to my byli winni jej sytuacji w pracy. Czyli generalnie miło nie jest, ale jest coś co na pewno potrafi taką osobę rozbroić i to jest współczucie, ale o tym kiedy indziej. Tak czy inaczej właśnie tak powstaje zaklęty negatywny krąg  myśli za którymi podążają uczucia, potem słowa i czyny. Za każdym razem powtarzania tego cyklu po negatywnym działaniu, które przynosi negatywne rezultaty następuje jeszcze bardziej negatywne myślenie, za którym podążają kolejne negatywne uczucia, negatywne stwierdzenia i negatywne działania. I tak to wszystko się kręci. Jak myślisz jakie rezultaty z tego będą? Myślę, że to jest oczywiste i oczywiste jest to jak taki sposób życia wpływa na satysfakcję z tego życia. To dosłownie stwarza określony typ człowieka, negatywnego człowieka. Chociaż ciężko uwierzyć, że zwykłe narzekanie ma taką moc, to rzeczywiście może ją mieć, ale może też jej nie mieć.  Ty sam możesz wybrać jaki cykl myśli, uczuć, słów i działań chcesz wiedzieć w swoim życiu. Pokierujesz nim w bardziej pozytywną stronę przez skupienie się bardziej na dobrych rzeczach a przecież możesz kontrolować swoją uwagę. Ktoś kiedyś powiedział, że jesteś dzisiaj tu gdzie Twoje myśli Cię przywiodły i będziesz jutro gdzie Twoje myśli Cię zabiorą.  Pozytywne myśli, uczucia, sposób wyrażania się i działania będą wpływały na wzmacnianie pozytywnych ścieżek neuronalnych w Twoim mózgu. Masz taką możliwość dzięki neuroplastyczności swojego mózgu, który jest kształtowany przez to co robisz i jakich wyborów dokonujesz. Do pewnego stopnia i nie jest to wcale mały wpływ sami siebie tworzymy, ale osoba która narzeka nie przyznaje się do tego, bo to by oznaczało, że nie radzi sobie najlepiej, woli raczej obwinić otoczenie o to kim jest niż wziąć sprawy w swoje ręce. Ktoś kto ciągle narzeka nie chce brać odpowiedzialności za siebie. Taka osoba zawsze znajdzie kogoś kogo obwini o wszystko, ale nie dostrzega tego, że w ten sposób staje się kompletnie bezsilna. Właśnie w ten sposób mentalność ofiary kwitnie, bo narzekanie to jest nic innego jak pielęgnowanie tej mentalności.

Narzekanie nie kończy się na osobie, która narzeka, wpływa też na ludzi dookoła. Ktoś kto ciągle narzeka będzie odpychał od siebie ludzi, chyba że znajdzie kogoś kto podobnie jak on ciągle narzeka. Jest takie angielskie powiedzenie, że nieszczęście kocha towarzystwo. Poza takimi ludźmi mało kto chce przebywać w towarzystwie osoby, która nie daje sobie pomóc, sama też nic nie robi i swoim ciągłym narzekaniem jest w stanie wyssać każdą ilość pozytywnej energii z człowieka. Nie ma nic inspirującego w narzekaniu, to jest po prostu nudne, zabiera energię obu stronom, nic nie zmienia a na pewno nie pomaga. Ale myślę, że celem w takiej sytuacji dla nas wcale nie jest unikanie takich osób, ale raczej zmiana własnego nawyku narzekania i uodpornienie się na narzekanie innych. Działanie przez przykład. Dlaczego jeszcze warto przestać narzekać? Dlatego, że narzekanie i skupianie się na negatywnych rzeczach wpływa na zdrowie i na Twój poziom stresu, Twoje ciało odpowiada na Twoje myśli bardzo adekwatnie. Tak jak Twoja postawa ciała jest odbiciem Twojego stanu mentalnego tak samo to, co mówisz i to jaką masz postawę wpływa na Twój stan mentalny. Każda myśl generuje odpowiedź hormonalną, która może Cię wprawić albo w ekscytację i szczęście albo w poczucie bezsilności i nieszczęście.

Pewnie nigdy nie myślałeś o narzekaniu jak o takiej poważnej rzeczy, bo wygląda raczej jako coś mało szkodliwego i dość niewinnego. Możesz sobie myśleć, że ktoś coś tam mówi, marudzi sobie i to nie ma większego znaczenia. Ale jak widać to nie jest do końca prawda, to ma znaczenie i to duże znaczenie.

Jak poradzić sobie z narzekaniem

Narzekanie jest tak normalne dla nas, że łatwo je przeoczyć dlatego, że kiedy masz nawyk narzekania to znaczy, że Twoje ścieki i schematy w mózgu są tak mocne, że nawet możesz nie zauważać kiedy narzekasz. Chyba, że zdecydujesz żeby wprowadzić zmiany w tych negatywnych schematach myślenia wzmacnianych ciągle przez narzekanie i zwrócić się ku bardziej pozytywnym rzeczom. Bo wszyscy chcemy być szczęśliwi, być w optymalnej formie i mieć więcej z życia. Prawdziwym kluczem do tego żeby mieć więcej z życia jest wdzięczność za to co już w nim jest a nie ciągłe narzekanie na to czego w nim nie ma albo na to, co jest nie tak z tym co już nim jest. Zastanów się chwilę. Narzekanie jest aroganckie, większość ludzi bierze za oczywiste, że w ich życiu są różne rzeczy, których potrzebują albo ludzie, którzy są im bliscy i przez większość czasu są zawiedzeni i niezadowoleni z tych rzeczy i odmawiają brania odpowiedzialności za nie w tym sensie, że nie dbają o nie zbyt mocno. Powiedzmy, że ciągle narzekasz na swojego partnera czy partnerkę, która Cię nie zrozumie, ale nigdy nie zadbasz o to żeby nauczyć się komunikować z tą osobą odpowiednio. To będzie inny rodzaj komunikacji dla kobiety i inny dla mężczyzny. I nic dziwnego, że to nie idzie w dobrą stronę skoro może nigdy nie spróbowałeś wyrazić swoich potrzeb w zdrowy sposób na przykład bez krzyków, pretensji albo ciężkiego milczenia obrazy, co w swojej naturze jest rodzajem narzekania, ale wyrażonym w taki sposób, który nie daje drugiej osobie wyboru innego jak tylko odrzucić to co chcesz jej powiedzieć. Jak możesz w takim razie mieć więcej z tej relacji, dostać w niej to czego potrzebujesz albo czuć się w niej lepiej jeżeli nie potrafisz poradzić sobie z tym, co teraz masz i nie potrafisz albo nie chcesz o to zadbać ucząc się jak postępować? Jeżeli jesteś niezadowolony ze swojego samochodu, swojego domu założę się, że mimo to chciałbyś te rzeczy z powrotem gdyby ktoś Ci je zabrał. Teraz w pewnym sensie sam sobie je odbierasz nie doceniając ich czyli tutaj zahaczamy znów o temat wdzięczności. Dopóki nie będziesz w stanie radzić sobie w obecnej sytuacji, zaakceptować i doceniać to co masz nie dostaniesz więcej z życia. Żeby mieć więcej trzeba dbać o to co jest i cieszyć się z tego, co jest. W trakcie budowania tej umiejętności i dbania o swoje sprawy, zajmowania się swoimi sprawami, radzenia sobie z nimi, starania się, które nie zawsze daje idealne efekty zbudujesz wytrzymałość, elastyczność, które pomogą Ci w dostaniu tego czego chcesz, bo wzmocnią Twój charakter. Będziesz mógł znieść więcej a przez to mieć więcej. Biorąc odpowiedzialność za te rzeczy, które masz, rozwiązując konflikty w zdrowy sposób, dbając o wszystko, co masz, ciesząc się z tego będziesz gotowy na to żeby udźwignąć więcej. Nie możesz oczekiwać od życia więcej jeżeli nie potrafisz udźwignąć odpowiedzialności za to co masz. Czyli pierwsza rzecz to przeniesienie Twojej uwagi z tego, co nie działa w Twoim życiu i tego czego w nim brakuje na to, co działa i zajęcie się dobrze tym, co w nim już teraz jest. To jest dobry punkt wyjścia do kolejnej rzeczy.

Na tym etapie wreszcie będziesz w stanie wyciągnąć coś ze swojego narzekania, bo przestaniesz uciekać od rzeczywistości i działania narzekaniem. Narzekanie może być świetnym źródłem informacji. Dobrze skorzystać z niego zanim się go pozbędziesz. Kiedy narzekasz to znaczy, że coś Ci się nie podoba, chcesz czegoś, ale nie mówisz wprost o tym czego chcesz. Przez proste zidentyfikowanie tego w jakim obszarze życia najbardziej narzekasz możesz tej wiedzy użyć do zidentyfikowania potrzeby jaka kryje się za Twoim narzekaniem i w oparciu o to określić cel, który pomoże Ci przesunąć się z fazy pasywnej do aktywnej. Jak to możliwe skoro narzekanie dotyczy tego czego nie chcesz? Dzięki świadomości tego czego nie chcesz możesz  określić to czego chcesz w zamian i pozytywnie sformułować swój konkretny cel, który zmieni to na co narzekasz w coś co Cię będzie cieszyło i co będziesz chciał zdobyć, chodzi o pozytywną motywację.

Narzekanie niesie też ze sobą jeszcze jedną informację i paradoksalnie – nadzieję. Nie narzekałbyś na to co masz gdybyś nie wiedział, że może być lepiej albo, że możesz zdobyć coś lepszego. Nie narzekałbyś gdyby nie było nic lepszego dla Ciebie. To może przynieść Ci sporo nadziei na to, że rzeczywiście może być lepiej i skłonić do działania. Dlatego przestań narzekać na to co masz, bądź wdzięczny a potem zobacz czego chcesz, określ cel i działaj, weź odpowiedzialność. Nie licz na innych, na to że ktoś da Ci szansę, zrozumie Cię albo pomoże, bo to może nigdy nie nastąpić.  Zadbaj o siebie sam, zacznij od skończenia z marudzeniem, bo to trzyma Cię w miejscu.

Żeby to wszystko było możliwe potrzebujesz najpierw wnieść trochę świadomości w swój nawyk narzekania. I to jest dość trudne, bo narzekanie u nas w kraju jest jak tlen, jak sport narodowy i jest społecznie w 100% akceptowane. Narzekamy na pogodę, na ludzi, pracę, piłkarzy na wszystko i pierwszym krokiem do tego żeby poradzić sobie z narzekaniem i żyć bardziej pozytywnym życiem jest zbudowanie świadomości tego jak często narzekasz i na co. Jeżeli to zrobisz, świadomie pozmieniasz narzekanie na cele i poradzisz sobie z tym nawykiem możesz się nawet czuć trochę dziwnie w otoczeniu ludzi, którzy ciągle na coś narzekają, ale ich narzekanie też możesz wykorzystać do budowania swojej świadomości. Zobaczysz jak dużo narzekania jest wokół Ciebie. Poza tym zobaczysz  szerszy kontekst narzekania, czasami narzekamy na takie bzdury, że aż trudno w to uwierzyć. Nie zajmuj się drobnostkami.

Twoje wyzwanie…

W związku ze zmianą nawyku narzekania mam dla Ciebie wyzwanie na najbliższy tydzień. Zobacz co się dzięki temu zmieni. Spróbuj przeżyć bez narzekania najbliższy tydzień, do mojego kolejnego filmu.  Nie kończ na tym tygodniu, to ma być tylko zachęta do tego żeby kontynuować. Spróbuj obserwować swój nawyk narzekania – kiedy narzekasz, na co, na kogo i do kogo. Jeżeli złapiesz się na narzekaniu w trakcie, to znaczy jak już zaczniesz mówić o czymś co Ci się nie podoba, ale wcale nie masz ochoty nic na to poradzić, zakończ swoje narzekanie jakimś rozwiązaniem sytuacji na którą narzekasz. Czyli inaczej mówiąc wycofujesz się z trybu pasywnego i wchodzisz w tryb aktywny, jednocześnie doceń coś co w Twoim życiu już jest dobre w tym obszarze. Jeżeli będziesz pracował nad zastępowaniem nawyku narzekania, nawykiem doceniania to dosłownie zmieni Twoje życie. Z czasem Twój mózg zacznie się zmieniać, zaczniesz widzieć więcej pozytywnych rzeczy nie zmuszając się do tego, po prostu to się będzie działo naturalnie. To stworzy dużo lepszy cykl – który zacznie się od pozytywnych myśli, pozytywnych uczuć, pozytywnego wyrażania się i pozytywnych działań i wreszcie ten cykl zacznie się kręcić w stronę w którą zawsze chciałeś żeby się kręcił kiedy wyrażałeś swoje niezadowolenie przez narzekanie. To da Ci więcej pewności siebie do brania spraw we własne ręce, co z kolei da Ci mentalną siłę do rozwiązania sytuacji, zmieni nawyk narzekania w nawyk rozwiązywania, bo prowadzi do proaktywności czyli patrzenia sytuacji prosto w oczy i podejmowania świadomego i celowego działania, które realnie coś zmienia a nie jest tylko biciem piany.

MAGDA ADAMCZYK